Wat is DNS? Een duidelijke uitleg over het Domain Name System

DNS staat voor Domain Name System en zet domeinnamen die je intypt om naar IP-adressen die de computer begrijpt, zodat je moeiteloos je favoriete websites kunt bezoeken. Dit systeem, vaak gezien als het telefoonboek van het internet, stelt je in staat om ‘www.domeinnaam.com’ te gebruiken in plaats van een reeks getallen. In de volgende secties leggen we uit hoe dit in de praktijk werkt en waarom het zo belangrijk is voor de online wereld, en beantwoorden we de vraag: wat is DNS?

DNS betekenis: de basis uitgelegd

DNS, het Domain Name System, functioneert als een vertaalsysteem dat domeinnamen omzet naar IP-adressen. Het is als een adresboek of telefoonboek voor het internet, waar je een naam opzoekt om het bijbehorende nummer te vinden. Stel je voor dat je elke keer dat je een website wilt bezoeken, een complex IP-adres moet invoeren in plaats van een eenvoudige domeinnaam. Dat zou nogal omslachtig en moeilijk te onthouden zijn, toch? Dat is waar DNS in het spel komt en dns werkt om dit proces te vergemakkelijken.

Deze ‘contactlijst’ voor het internet is cruciaal voor het leiden van aanvragen van computers naar de juiste servers wanneer een domeinnaam wordt gebruikt. Zonder DNS zouden computers domeinnamen niet herkennen en zou het gebruik van een domeinnaam om een website te vinden niet mogelijk zijn. Het is dus veilig om te zeggen dat zonder DNS, het internet zoals we het kennen, niet zou bestaan.

Hoe werkt DNS?

Nu we de basis van DNS begrijpen, vraag je je misschien af hoe DNS precies werkt. Hoe wordt een domeinnaam omgezet in een IP-adres dat computers kunnen begrijpen? Het antwoord ligt in een reeks stappen die worden doorlopen door DNS-servers, waarbij verschillende soorten nameservers betrokken zijn.

Wanneer een DNS-verzoek wordt gedaan voor een domein, doorloopt het verzoek meerdere stadia totdat de nameserver het benodigde DNS-record teruggeeft, zoals ‘domeinnaam.com A 178.208.48.66’. Deze DNS-records zijn essentieel in het sturen van het internetverkeer; ze bepalen de juiste route op basis van de opgevraagde domeinnaam en het bijbehorende IP-adres. Maar hoe werkt dit proces precies? Laten we dieper ingaan op de verschillende stappen.

De rol van de resolver

Stel je voor dat je een url invoert in je browser. Wat gebeurt er dan? Het eerste wat gebeurt, is dat je browser samen met de resolver (een soort online detective) op zoek gaat naar het bijbehorende IP-adres via een zogenaamde Recursive Name Server. Deze server wordt meestal beheerd door je internetprovider.

Maar wat als de resolver het gevraagde IP-adres niet lokaal heeft opgeslagen? Dan wordt het zoekproces vervolgd door het sturen van verzoeken naar een root server en daarna, indien nodig, door het stellen van meerdere opvolgende verzoeken om de juiste DNS-records te achterhalen. Je kunt de resolver zien als een vastberaden speurder die niet rust totdat hij de juiste informatie heeft gevonden!

De root nameserver: het beginpunt

De root nameserver is het beginpunt van het DNS-opzoekproces. Het is een DNS-server die authoritative is voor de root zone en is essentieel voor het doorverwijzen naar de juiste nameserver voor een bepaald top-level domain (TLD). Maar de root nameserver is niet in staat om het verzoek direct te beantwoorden met het gewenste IP-adres. In plaats daarvan stuurt het het verzoek door naar de TLD nameserver voor verder afhandeling.

Root servers maken gebruik van fysieke hardware die wereldwijd verspreid is. Dit zorgt ervoor dat alle inkomende verzoeken snel en efficiënt worden afgehandeld. Ze maken gebruik van technologieën zoals Anycast om de snelste en meest beschikbare route te selecteren voor gebruikers die een DNS-query uitvoeren, en caching om de hoeveelheid noodzakelijke requests te minimaliseren.

Deze servers zijn de basis van het DNS-systeem en zorgen ervoor dat je browser weet waar hij moet beginnen met zoeken.

Authoritative Nameserver: De Laatste Stap

De laatste stap in het DNS-opzoekproces is de authoritative nameserver. Deze nameserver bevat de specifieke DNS-records voor het betreffende domein en is verantwoordelijk voor de levering van het juiste IP-adres. Deze nameserver heeft autoriteit over domeinen en houdt alle informatie omtrent deze domeinen bij.

Authoritative nameservers kunnen meerdere IP-adressen opslaan voor één domeinnaam, die bijdragen aan het DNS-opzoekproces. Ze kunnen ook technieken toepassen zoals Round-robin DNS om verkeer over verschillende servers te verdelen en zo de belasting te spreiden.

De authoritative nameserver vormt het uiteindelijke beslissende element binnen het DNS-opzoekproces en stelt de resolver in staat om het IP-adres door te geven, zodat een website bereikt kan worden.

DNS records: de bouwstenen van DNS

Nu we de basis en het functioneren van DNS en nameservers hebben uitgelegd, is het tijd om dieper in te gaan op DNS-records. DNS-records zijn de bouwstenen van het DNS en omvatten verschillende types, zoals:

• A-records voor IP-adressen
• AAAA-records voor IPv6-adressen
• CNAME-records voor aliassen van domeinnamen
• NS-records die aangeven welke nameservers authoritatief zijn voor een domein.

Maar dat is nog niet alles. Er zijn ook MX-records die essentieel zijn voor de betrouwbaarheid van e-maildiensten en zorgen dat e-mails correct bezorgd worden via een e-mailserver, terwijl SPF-records helpen bij het voorkomen dat e-mails als spam gemarkeerd worden. Elk DNS-record heeft specifieke instellingen zoals TTL, wat aangeeft hoe lang de informatie geldig blijft, en bepaalde restricties zoals het feit dat CNAME-records niet gebruikt kunnen worden voor de root van een domein.

Laten we eens kijken naar de verschillende varianten van DNS-records en hun belang.

Verschillende varianten van DNS records

Er zijn verschillende soorten DNS-records die elk een specifieke functie vervullen, waaronder het specifiek DNS record. Hier zijn enkele voorbeelden:

• A-record: koppelt de domeinnaam direct aan een IP-adres
• MX-record: stelt e-mailaccounts in
• TXT-record: wordt gebruikt voor verificatie, zoals bij Google Search Console
• SOA-record: bevat administratieve informatie, zoals de contactgegevens van de beheerder

Deze records worden gebruikt om domeinnamen naar hosting te verwijzen, e-mailaccounts in te stellen, domeinnamen te verifiëren en domeinnaam geregistreerd te beheren.

Er zijn ook PTR-records die worden gebruikt voor het koppelen van een IP-adres aan de bijbehorende hostnaam in omgekeerde DNS-queries. En we hebben SRV-records die belangrijk zijn voor het specificeren van de locatie van servers voor bepaalde diensten, terwijl CERT-records helpen bij de verificatie en versleuteling door openbare sleutelcertificaten op te slaan.

Bovendien hebben we nog DNAME-records die alle subdomeinen van een alias naar het canonieke domein verwijzen, maar die niet kunnen worden gebruikt om naar andere domeinnamen bij dezelfde registrar te wijzen zoals CNAME-records. Zoals je ziet, zijn er veel verschillende soorten DNS-records, elk met hun eigen functie.

Het belang van accurate DNS records

Het is niet alleen belangrijk om te weten wat de verschillende DNS-records zijn, maar ook om te begrijpen waarom het zo belangrijk is dat deze records nauwkeurig en up-to-date zijn. De informatie op de authoritative nameserver moet actueel en correct zijn om ervoor te zorgen dat de juiste IP-adressen worden teruggegeven voor de domeinnamen. Als een authoritative nameserver onjuiste of verouderde informatie heeft, kan dit leiden tot het niet kunnen bereiken van de correcte website, wat het belang van goed beheer en tijdige updates onderstreept.

DNS-records die verwijzen naar verschillende IP-adressen voor verschillende onderdelen van een domein zijn cruciaal voor de juiste werking van services zoals e-mail en websites. DNS records bevatten onder andere de volgende belangrijke types:

1. A-records: Deze records koppelen een domeinnaam aan een IP-adres en zorgen ervoor dat websites bereikbaar zijn.
2. MX-records: Deze records geven aan welke servers verantwoordelijk zijn voor het ontvangen van e-mails voor een domein.
3. SPF-records: Deze records helpen te bevestigen dat de verzender van een e-mail gemachtigd is om berichten te verzenden namens het domein, om te voorkomen dat e-mails als spam worden gezien.
4. CNAME-records: Deze records maken het mogelijk om een alias of subdomein te maken dat verwijst naar een ander domein.

Het is dus van groot belang dat DNS-records met zorg worden beheerd en regelmatig worden gecontroleerd op nauwkeurigheid.

Nameservers: de gidsen van het internet

Zoals we al hebben uitgelegd, zijn nameservers onmisbaar voor het internet. Ze verbinden URL’s met het IP-adres van webservers, waardoor domeinnamen gebruikt kunnen worden in plaats van complexe IP-adressen. Nameservers vertalen de door ons gebruikte domeinnamen naar de nummers die browsers gebruiken om websites weer te geven.

Nameservers functioneren als bibliotheken van DNS-informatie door DNS-records op te slaan die verwijzen naar IP-adressen of naar andere namen. Ze bevinden zich op servers waarop DNS-data wordt opgeslagen en zijn de bronnen die DNS-aanvragen beantwoorden wanneer een domeinnaam wordt gebruikt voor internetverkeer. Het feit dat nameservers gebruikt worden, maakt het internetverkeer veel gebruikersvriendelijker, omdat gebruikers zich geen IP-adressen hoeven te herinneren en eenvoudig domeinnamen kunnen gebruiken om websites te bezoeken.

Maar wat gebeurt er als je je eigen nameservers wilt gebruiken in plaats van externe nameservers, of als je je nameservers moet wijzigen?

Eigen nameservers vs externe nameservers

Het kiezen tussen eigen nameservers en externe nameservers hangt af van de specifieke behoeften en vereisten van een website of dienst. Bijvoorbeeld, als je een grote organisatie bent met meerdere websites en je wilt de controle hebben over alle DNS-instellingen, dan kun je overwegen om je eigen nameservers te gebruiken. Aan de andere kant, als je een klein bedrijf bent met slechts een paar websites, dan kunnen externe nameservers een makkelijkere en kosteneffectieve oplossing zijn.

Het is ook belangrijk om op te merken dat het gebruik van eigen nameservers technische kennis en middelen vereist om ze te onderhouden en te beheren. Daarentegen bieden externe nameservers vaak gebruiksvriendelijke interfaces en klantenondersteuning, wat het beheer van DNS-instellingen makkelijker maakt op een andere server.

Wanneer en waarom nameservers wijzigen?

Er kunnen verschillende situaties zijn waarin je de nameservers voor je domein moet wijzigen. Bijvoorbeeld, als je je website verhuist naar een andere hostingprovider moet je de nameservers wijzigen om naar de nieuwe provider te verwijzen. Je moet ook de nameservers wijzigen als je extra functies wilt die niet beschikbaar zijn bij je huidige registrar of hostingprovider.

Het wijzigen van nameservers is geen ingewikkeld proces, maar het vereist wel enige technische kennis. Meestal kun je de nameservers wijzigen via het dashboard van je huidige hostingprovider.

Het is echter belangrijk om op te merken dat DNS-wijzigingen enige tijd kunnen duren om volledig te propagateren, dus het is mogelijk dat je website tijdelijk onbereikbaar is na het wijzigen van de nameservers.

DNS instellen en beheren

Het instellen en beheren van DNS kan in eerste instantie een ontmoedigende taak lijken, maar het is eigenlijk vrij eenvoudig als je eenmaal de basisbeginselen kent. DNS-instellingen kunnen aangepast worden via het controlepaneel van de domeinregistrar, waarbij keuze is tussen basisinstellingen voor standaarddiensten en geavanceerd beheer voor het aanpassen van DNS-records en nameservers.

Het is belangrijk om te onthouden dat het uitschakelen van standaard DNS-instellingen je volledige controle geeft over de DNS-records en nameservers, terwijl het inschakelen ervan bestaande instellingen kan overschrijven. Daarnaast zijn er in het controlepaneel bulkopties beschikbaar om DNS-instellingen te kopiëren, te herstellen en TTL-waarden van alle records te synchroniseren.

Maar hoe pas je DNS-records aan voor individuele domeinen en hoe ga je om met DNS-veranderingen en propagatie?

DNS records aanpassen voor afzonderlijke domeinen

Het beheren van DNS-records voor individuele domeinen kan worden gedaan via het controlepaneel van je hostingprovider of via externe diensten.

Als je overstapt naar nameservers van een andere provider, moeten individuele DNS-records aangepast worden via hun interface. Er zijn ook specifieke regels voor het instellen van DNS-records. Bijvoorbeeld, om een DNS-record in te stellen voor het hoofddomein, moet een @ gebruikt worden in het ‘Naam’-veld. En voor het verwijzen van een subdomein naar een ander subdomein met een CNAME-record, wordt alleen het subdomein in het ‘Waarde’-veld ingevoerd, de DNS-software voegt het domein zelf toe.

DNS veranderingen en propagatie

Het is belangrijk om te begrijpen dat DNS-wijzigingen enige tijd kunnen duren om wereldwijd door te voeren. Dit komt omdat de TTL (Time To Live) waarde van een DNS-record invloed heeft op de tijd dat een record in een cache blijft en dus ook hoe snel DNS wijzigingen door internetproviders worden overgenomen.

DNS-caching zorgt ervoor dat DNS veranderingen niet direct zichtbaar zijn omdat de records tijdelijk worden opgeslagen om de efficiëntie van het systeem te verhogen. DNS wijzigingen kunnen enige tijd in beslag nemen om wereldwijd doorgevoerd te worden, soms enkele uren, en kunnen tot maximaal 24 uur duren afhankelijk van de caching systematiek van de DNS-infrastructuur.

Maar geen paniek, er zijn manieren om dit proces te versnellen. Zo kan je de DNS caches op lokale apparaten handmatig verversen door bijvoorbeeld de webpagina te vernieuwen met ctrl-f5 of Cmd-R om zo direct de nieuwe DNS wijzigingen toe te passen.

Veiligheid binnen DNS

DNS is niet alleen belangrijk voor de werking van het internet, maar ook voor de veiligheid ervan. DNSSEC, of DNS Security Extensions, is een protocol dat extra controles uitvoert bij elke ‘iteratieve’ stap van de DNS-query om te verzekeren dat de gegeven antwoorden legitiem zijn en om DNS-vervalsing tegen te gaan. Het voegt ‘data origin authentication’ en ‘data integrity protection’ toe aan het DNS-protocol, waardoor de authenticiteit en integriteit van de gegevens gewaarborgd worden.

DNSSEC maakt gebruik van digitale handtekeningen die gebaseerd zijn op publieke sleutel cryptografie voor het versterken van de authenticatie in DNS. Een ‘chain of trust’ wordt opgebouwd in DNSSEC door cryptografische sleutels te laten ondertekenen door bovenliggende sleutels, waarbij de publieke sleutel van de root zone als vertrouwensanker dient. Het beveiligen van DNS-servers kan ook door maatregelen zoals het isoleren van de servers, server hardening en het versterken van firewalls om onnodige poorten te sluiten.

Bovendien moet DNS-toegangscontrole goed beheerd worden, beperkt blijven tot vertrouwde beheerders, en beschermen tegen ongeautoriseerde toegang door bijvoorbeeld multifactorauthenticatie (MFA) toe te passen.

Samenvatting

In deze blogpost hebben we het Domain Name System (DNS) ontcijferd, de werking van DNS uitgelegd, de verschillende soorten DNS-records en nameservers besproken, en hoe je DNS kunt instellen en beheren. We hebben ook de veiligheidsaspecten van DNS belicht, inclusief DNSSEC en hoe het bijdraagt aan de beveiliging van het internet.

Zoals je kunt zien, is DNS veel meer dan alleen een ‘telefoonboek voor het internet’. Het is een complex en essentieel systeem dat het mogelijk maakt om websites te bezoeken met behulp van domeinnamen in plaats van complexe IP-adressen. Zonder DNS zou het internet zoals we het kennen, niet bestaan. Dus de volgende keer dat je een website bezoekt, denk dan even aan het wonder van DNS dat dit allemaal mogelijk maakt! 😉

Veelgestelde vragen over DNS